همه افراد برای موفقیت در بازارهای مالی نیازمند استراتژی معاملاتی هستند. این استراتژی‌ها ، مجموعه قوانینی می‌باشند که معامله‌گر باید بتواند در طول انجام معامله به آن‌ها پایبند باشد و از آن‌ها تخطی نکند.
در بازارهای سنتی بورس، سرمایه‌گذاران برنامه مناسب و اصولی خود را اتخاذ می‌کنند و پایند به آن هستند؛ حتی در معاملات الگوریتمی که ربات‌ها توسط هوش‌مصنوعی و مدل‌های ریاضی به جای افراد تصمیم می‌گیرند. در این مقاله به بررسی دقیق‌تر استراتژی‌های معاملاتی و انواع آن می‌پردازیم.
استراتژی معاملاتی چیست؟
استراتژی معاملاتی، یک برنامه دقیق برای تجزیه‌و‌تحلیل شرایط بازار و تصمیم‌گیری در خصوص سرمایه‌گذاری است. این نوع استراتژی، شامل بهترین روش‌ها برای تخمین نوسانات قیمت و قوانین ورود و خروج از معامله است.
به‌عبارت دیگر، معامله‌گر می‌بایست ابتدا برنامه‌ریزی لازم برای تدوین یک استراتژی معاملاتی را انجام دهد و سپس بر اساس آن عمل کند.
روش های ایجاد استراتژی های معاملاتی
چهار روش اصلی برای طراحی استراتژی معاملاتی وجود دارد:
تحلیل تکنیکال
این تحلیل، روشی برای شناسایی فرصت‌های معاملاتی با مطالعه روندها و الگوهای موجود در نمودارهای قیمت است.
این روش فرض می‌کند که از قبل تمام اطلاعات مربوط به سهام (اخبار، عوامل بنیادی، احساسات) در قیمت فعلی آن در نظر گرفته شده است؛ بنابراین، بر روندهای فعلی قیمت، حجم و تخمین نوسانات آتی قیمت تمرکز می‌کند.
تحلیل بنیادی
ارزش ذاتی به عنوان ارزش واقعی سهم‌ها در نظر گرفته می‌شود. با مقایسه ارزش ذاتی با قیمت فعلی، یک دارایی، کم ارزش یا با ارزش بیش از حد در‌نظر گرفته می‌شود؛ سهام کم ارزش خریداری شده و سهام با ارزش بیش از حد فروخته خواهد شد.
تحلیل کمی
این روش از طراحی استراتژی، روشی برای پیش‌بینی قیمت‌های سهام با کمک مدل‌های ریاضی و تکنیک‌های آماری است. تحلیل‌گران کمی، قیمت و روند سهام را برای یافتن فرصت‌های معاملاتی ارزیابی می‌کنند.
یادگیری ماشینی
این شیوه، به‌معنای توانایی یادگیری یک ماشین حتی بدون برنامه‌نویسی است. یادگیری ماشین بر اساس الگوریتم‌هایی است که الگوهای موجود در داده‌ها را شناسایی کرده و اقدامات برنامه را بر اساس آن تنظیم می‌کند.
انواع استراتژی های معاملات الگوریتمی
معروف‌ترین استراتژی‌های معاملات الگوریتمی به چند دسته تقسیم می‌شوند:
- بازگشت به میانگین (Mean Reversion)
- میانگین موزون حجم قیمت (Volume Weighted Average Price)
- میانگین موزون زمان قیمت (Time Weighted Average Price)
- درصد حجمی (Percentage of Volume)
- استراتژی‌های دنباله‌روی روند (Trend Following Strategies)
- فرصت‌های آربیتراژ در معاملات الگوریتمی
- میزان لغزش از هدف اجرا (Implementation Shortfall)
بازگشت به میانگین
این استراتژی مانند فنری به متغیر مورد‌نظر وصل است. هر چه بیشتر از میانگین خود به سمت پایین یا بالا فاصله می‌گیرد، بیشتر آن را به سمت خود می‌کشد. در واقع بازگشت به میانگین، نظریه‌ای است که نشان می‌دهد شاخص‌های مختلف اقتصادی به‌مرور زمان تمایل دارند به میانگین گذشته خود بازگردند.
اگر این استراتژی را در پیش‌بینی فروش استفاده کنیم، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که هر‌گاه فروش از میانگین دوره‌های گذشته بالاتر برود مجددا به میانگین خود نزدیک شود و بالعکس.
الگوریتم‌هایی که بر اساس این استراتژی طراحی می‌شوند، با توجه به محدوده قیمت تعریف شده‌ای که در اختیارشان قرار دارد، سفارشات مناسب را در زمان‌هایی که قیمت سهم به این محدوده نزدیک یا از آن دور می‌شود، ثبت می‌کنند.
میانگین موزون زمان قیمت
این استراتژی معاملاتی، میانگین وزنی یک سهم (TWAP) را بر اساس معیار زمان مورد بررسی و محاسبه قرار می‌دهد و سفارش اصلی را در بازه زمانی مورد‌نظر معامله‌گر به سفارشات کوچک‌تر تقسیم می‌کند.
معامله‌گر معمولا زمانی از این الگوریتم استفاده می‌کند که زمان اجرای سفارش از اهمیت بالاتر نسبت به قیمت و حجم آن برخوردار باشد.
رصد حجمی، یک استراتژی معاملاتی ساده است که مقدار سفارش را به‌عنوان درصد حجم معاملات سهام در یک بازه زمانی معین اجرا می‌کند. این الگوریتم با توجه به حجم معاملات سهم، اقدام به خرید‌و‌فروش می‌کند.
این استراتژی با هدف اجرای سفارشات بزرگتر بدون تاثیر بیش از حد بر قیمت بازار، طراحی شده است.
استراتژی‌های دنباله‌روی روند
دنباله‌روی روند، یک استراتژی معاملاتی است که به‌دنبال کسب سود از طریق تجزیه‌و‌تحلیل حرکت دارایی در یک روند خاص است. هنگامی که قیمت در یک جهت کلی مانند بالا یا پایین حرکت می‌کند، به آن روند می‌گویند.
در این استراتژی، معامله‌گران زمانی وارد موقعیت خرید می‌شوند که یک اوراق بهادار روند صعودی داشته باشد؛ به همین ترتیب، ممکن است زمانی که دارایی روند پایین‌تری دارد، وارد یک موقعیت فروش شوند.
فرصت‌های آربیتراژ در معاملات الگوریتمی
آربیتراژ به کسب سود از طریق تفاوت قیمت در دو بازار متفاوت گفته می‌شود. به این معنی که سهام موجود در دو بازار را به قیمت پایین‌تر در یکی خریداری کرده و به قیمت بالاتر در دیگری به فروش برسانیم، به این اختلاف قیمت آربیتراژ می‌گویند.
الگوریتم‌هایی که با این استراتژی طراحی می‌شوند، این فرصت‌های آربیتراژ را شناسایی می‌کنند و با موقعیت‌یابی مناسب و کارآمد از این فرصت سودآور و بدون ریسک استفاده می‌کنند.
استراتژی معاملاتی میزان لغزش از هدف اجرا
استراتژی معاملات الگوریتمی پیچیده‌تر، کسری اجرا و پیاده‌سازی (IS) است. این استراتژی، تفاوت بین قیمت در هنگام تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش با قیمت پس از رسیدگی به تمام کمیسیون‌ها، هزینه‌ها و مالیات است.
این استراتژی به معامله‌گران کمک می‌کند تا هزینه‌های معاملاتی را ارزیابی کنند و آن‌ها را به حداقل برسانند. اگر بازارها از روند خاصی پیروی کنند، IS در مقایسه با VWAP عملکرد بهتری دارد.
سخن پایانی
ایجاد استراتژی معاملاتی یک مرحله مهم در طول اجرای خودکار معاملات است. این استراتژی‌ها به معامله‌گران، جهت اجرای سیستماتیک معاملات و ایجاد نتایج مطلوب کمک می‌کنند.
ما در این مقاله به چندین استراتژی معاملاتی رایج اشاره کرده‌ایم که هر‌کدام را می‌توان با توجه به سناریوی خاص بازار، اجرا کرد.