یکی از مفاهیم اساسی در سرمایه گذاری، مشخص کردن حد ضرر است. بدون داشتن استراتژی معاملاتی و هدف مشخص نمی توان از سرمایه خود محافظت کرد. معامله گران با تجربه پس از ورود به معاملات در بازار بورس ابتدا حد ضرر را تعیین می کنند.
در این مقاله امید موسوی مدیرعامل شرکت تحلیلگر امید، در این خصوص اطلاعات بیشتر و دقیق تری به ما خواهد داد.
حد ضرر چیست؟
حد ضرر (stop loss)، قیمت یا زمانی است که بیش از آن تحمل زیان در سرمایه گذاری سخت است. در حقیقت، در صورتی که به هر دلیلی در انتخاب سهام یا زمان خرید آن اشتباهی صورت گیرد، ماموریت آن، این است که میزان ضرر سرمایه گذار را به حداقل برساند.
تقریبا تمام سرمایه گذاران، تجربه زیان در معاملات را داشته اند اما معامله گران موفق کسانی هستند که زیان های خود را مدیریت و به حداقل ممکن می رسانند.
یکی از برتری های معامله گران موفق نسبت به بقیه معامله گران در نحوه برخورد آن ها با شرایط نامطلوب بازار است. هنگامی که قیمت برخلاف جهت معامله شما حرکت می کند، اگر به موقع از بازار خارج نشوید، نه تنها از گسترش زیان جلوگیری نکرده اید، بلکه فرصت های جدید دیگری که ممکن است در جهت مناسب پیش بیایند را از دست می دهید.
عوامل موثر در حد ضرر
حد ضرر برای همه یکسان نیست و ممکن است بر اساس موارد زیر برای افراد مختلف متفاوت باشد:
- وضعیت کلی بازار
- خصوصیات فردی و روحی سرمایه گذار
- میزان ریسک
- میزان سرمایه
- دوره سرمایه گذاری (بلند، میان یا کوتاه مدت)
- انتظارات از سهم
- تاریخچه نوسانات آن سهم
- خطوط مقاومت و حمایت قیمتی سهم
روش محاسبه حد ضرر
روش های متعددی برای تعیین آن وجود دارد، که می تواند مبتنی بر فاصله قیمتی از قیمت خرید باشد یا توسط اندیکاتور خاصی تعیین شود. در ادامه به چند مورد از پرکاربردترین روش های اعمال آن می پردازیم.
ثابت (fix)
این روش بسیار ساده است. در این روش مقدار ثابت عددی یا درصد ثابت از قیمت خرید سهام را به عنوان حد ضرر در نظر می گیریم.
به عنوان مثال، یک سهم را ۲۰۰ هزار تومان خریداری کرده ایم و با توجه به اتفاقات شرکت، پیش بینی می کنیم که تا ۲۵۰ هزار تومان رشد کند؛ میزان سود ۵۰ هزار تومان است، بنابراین نصف سود خود می توانیم زیان را تحمل کنیم و در صورتی که قیمت به ۱۷۵ تومان رسید، سهم را می فروشیم.
مکانیکال
در این روش معامله گر از میانگین متحرک یا اندیکاتور برای تعیین حد ضرر استفاده می کند.
به عنوان مثال، همواره ۷ درصد زیر قیمت سهم را حد ضرر تعیین می کنیم. به عبارت دیگر، قیمت ثابت نیست و تغییر می کند؛ هرچه قیمت بالاتر برود، حد ضرر نیز بالا می رود.
در دوران پس از خرید سهام، بسیار مهم است که رفتار سهم را نسبت به کل بازار و صنعت مورد بررسی قرار دهیم. به عنوان مثال، اگر کل بازار در حال رشد است ولی سهام شما همچنان در جای اول خود مانده است؛ این می تواند یک هشدار باشد. در بازار مثبت، سهام برنده، بیشترین اقبال را خواهد داشت. بنابراین اگر رشد سهام شما در مقایسه با رشد بازار ناچیز است باید سهام را بار دیگر مورد مطالعه قرار داد.
تکنیکال
در این نوع از حد ضرر، حمایت و مقاومت ها را پیدا می کنیم؛ اگر سهم در زیر حمایت خود قرار گرفت آن را می فروشیم.
به عنوان مثال، اگر حمایت سهم روی ۱۵۰ هزار تومان باشد اما روی ۱۴۵ هزار تومان معامله شود و مطمئن شویم که حمایت خود را شکسته و ممکن است تا ۱۰۰ هزار تومان ریزش کند، ما سهم را می فروشیم.
کلیت بازار
گاهی به خوب یا بد بودن سهم توجه نمی کنیم، اگر کلیت بازار منفی است پس ممکن سهم ما نیز منفی شود.
به عنوان مثال، اگر شاخص کل، مقاومت ۱۶۰۰ میلیون واحدی دارد، مطمئن می شویم که بازار با مقاومت رو به رو است پس ما حد ضرر را فعال می کنیم.
بنابراین این حد ضرر از شاخص کل بدست می آید، به این معنا که وقتی یک بازار برای سرمایه گذاری مناسب نیست پس سطح فعالیت خود را کم می کنیم.
آماری
بعضی شرکت ها بزرگ هستند و نوسانات کمتری دارند. به عنوان مثال، سهمی در روز ۲ درصد نوسان دارد، اگر این سهم ۶ درصد ریزش کند، غیر عادی است. اما یک سهم دیگر به طور متوسط روزانه ۷ درصد نوسان دارد، بنابراین اگر ۶ درصد افت کند، امری عادی است؛ پس حد ضرر نمی تواند ثابت باشد.
در این روش جهت به دست آوردن حد ضرر می بایست، متوسط نوسانات سهم در یک ماه گذشته را ضربدر ۲.۶۵ کرد.
سخن پایانی
با استفاده از ابزارهای معاملات الگوریتمی یا معاملات شرطی می توانیم حد ضرر را هنگام خرید تعیین کنیم تا بدون دخالت ما و با کنترل احساسات، در زمان مناسب و با توجه به شرایط از پیش تعریف شده، معاملات ما را اجرا کنند.