سبدگردانی، یکی از روش‌های غیرمستقیم سرمایه‌گذاری در بورس است. افرادی که وقت و دانش کافی در رابطه با بررسی بازار را ندارند، از این روش برای ورود به بازار سرمایه استفاده می‌کنند. در واقع سبدگردانی، مهارت انتخاب و مدیریت بر گروهی از دارایی‌ها است که اهداف بلندمدت و تحمل ریسک یک مشتری را برآورده می‌کند. به سبدگردانی مدیریت پرتفوی نیز گفته می‌شود.
سبدگردان، شخص حقوقی است که تحت قراردادی مشخص به‌منظور کسب سود به اجرای معامله سهام و اوراق بهادار برای سرمایه‌گذار می‌پردازد.
در ادامه به بررسی دقیق‌تر مفهوم سبدگردانی و مزایای آن می‌پردازیم.
سبدگردانی چیست؟
مدیران حرفه‌ای دارای مجوز (سبدگردان‌ها)، به نمایندگی از مشتریان در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند و هدف نهایی آن‌ها به حداکثر رساندن سود مورد انتظار سرمایه‌گذاری در سطح مناسبی از ریسک است.
مدیریت پرتفوی، مستلزم توانایی ارزیابی و مقایسه فرصت‌ها و تهدیدها در طیف وسیعی از سرمایه‌گذاری‌ها است.
مدیریت پرتفوی ممکن است ماهیت منفعل یا فعال داشته باشد:
سبدگردانی انفعالی
یک استراتژی بلندمدت است که ممکن است شامل سرمایه‌گذاری در یک یا چند صندوق شاخص بورسی (ETF) باشد. سبدگردانی منفعل به عنوان نمایه‌سازی یا سرمایه‌گذاری شاخص شناخته می‌شود.
کسانی که سبدگردانی انفعالی را می‌سازند احتمالا از نظریه مدرن سبدگردانی (MPT) برای کمک به بهینه‌سازی استفاده می‌کنند.
سبدگردانی فعال
شامل تلاش برای غلبه بر عملکرد یک شاخص با خرید و فروش فعال سهام و سایر دارایی‌ها است. سبدگردان فعال طیف گسترده‌ای از مدل‌های کمی یا کیفی را برای کمک به ارزیابی خود از سرمایه‌گذاری‌های بالقوه استفاده می‌کنند.
عناصر کلیدی سبدگردانی
تخصیص دارایی‌ها
نکته مهم سبدگردانی موثر، ترکیب بلندمدت از دارایی است که شامل سهام، اوراق‌قرضه و پول است.
موارد دیگری نیز وجود دارند که اغلب به‌عنوان سرمایه‌گذاری‌های جایگزین شناخته می‌شوند، مانند: مسکن، کالا و مشتقات.
تخصیص دارایی بر این اساس استوار است که انواع مختلف سرمایه‌ها به صورت هماهنگ حرکت نمی‌کنند؛ برخی از آن‌ها بیش از سایرین نوسان دارند. بنابراین ترکیبی از دارایی‌ها باعث ایجاد تعادل و محافظت در برابر ریسک می‌شوند.
سرمایه‌گذاران با ویژگی‌های تهاجمی، سبد خود را به سمت سرمایه‌گذاری‌های بی‌ثبات مانند سهام رشد قرار می‌دهند؛ اما سرمایه‌گذاران با مشخصات محافظه‌کارانه، سبد خود را به سمت سرمایه‌گذاری‌های با ثبات مانند اوراق قرضه و سهام blue-chip سوق می‌دهند.
متنوع سازی
متنوع‌سازی یک روش مدیریت ریسک است که انواع مختلفی از دارایی‌ها را در یک سبد قرار می‌دهد. منطق پشت این روش بیان می‌کند که مجموعه‌ای از انواع مختلف دارایی، معمولا سود بالاتری را ایجاد می‌کند و ریسک کمتری خواهد داشت.
متنوع سازی تلاش می‌کند تا ریسک غیرسیستماتیک در یک سبد سهام را از بین ببرد تا عملکرد مثبت بعضی از دارایی‌ها عملکرد منفی سهم‌های دیگر را خنثی کند؛ بنابراین، متنوع‌سازی تنها زمانی مفید خواهد بود که اوراق بهادار در سبد سهام کاملا به هم وابسته نباشند.
توازن مجدد
زمانی که نوسانات بازار توازن سبد را برهم می‌زنند، توازن مجدد برای بازگرداندن ترکیب اصلی دارایی انجام می‌شود.
برای مثال، پرتفوی سرمایه‌گذاری که با ۷۰ درصد سهام و ۳۰ درصد تخصیص درآمد ثابت شروع می‌شود، می‌تواند پس از افزایش رشد بازار به تخصیص ۸۰/۲۰ تغییر کند. در این صورت سرمایه‌گذار سود خوبی به‌دست آورده، اما ریسک سبد بیشتر از تحمل اوست.
به‌طور کلی توازن مجدد شامل فروش اوراق بهادار با قیمت بالا و انتقال آن به اوراق بهادار با قیمت پایین‌تر و خارج از سود است.
اعمال سالانه ایجاد توازن مجدد، به سرمایه‌گذار این امکان را می‌دهد که علاوه بر کسب سود، فرصت رشد در بخش‌های دارای پتانسیل بالا را گسترش دهد.
مزایای سبدگردانی
سبدگردانی در بازار سرمایه مزایای مختلفی دارد که در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
بهره‌گیری از دانش و تجربه نیروی انسانی متخصص و باسابقه
یکی از مهم‌ترین مزایای سبدگردانی در استفاده از تجربه و دانش حرفه‌ای مدیر و تیم مشاوره‌ای سبد است. این مسئله باعث می‌شود که تصمیمات گرفته‌شده با بررسی دقیق گزارش‌های مالی و اخبار بازار سرمایه به انجام برسد. در نتیجه با وجود اینکه سبدگردانی با سود تضمینی امکان‌پذیر نیست؛ اما زمانی که مدیریت سرمایه به سبدگردانان حرفه‌ای سپرده می‌شود می‌توان مطمئن بود که سود و بازدهی سبدگردانی، بهترین بازدهی ممکن در شرایط خاص بازار است.
تشکیل سبد اختصاصی و مدیریت آن
در این فرآیند برای هر‌یک از سرمایه‌گذاران، به‌صورت مجزا سبدی ایجاد می‌شود که ترکیب آن با‌توجه به سطح ریسک‌پذیری و میزان سرمایه افراد انجام می‌شود.
مدیریت زمان
معامله در بازار بورس و بررسی مداوم بازار سرمایه، کاری زمان‌بر است. بنابراین استفاده از خدمات سبدگردانی، بهترین نوع سرمایه‌گذاری برای افراد پر‌مشغله است که زمان کافی برای رصد و تحلیل داده‌های بازار را ندارد و نمی‌خواهند سود سرمایه‌گذاری در این بازار را از دست بدهند.
انعطاف‌پذیری و تنوع دارایی‌ها
بازارهای مالی، دارایی‌های متنوعی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند. سرمایه‌گذاران برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری باید سبدی متنوع داشته باشند.
بررسی عملکرد تمام دارایی‌ها توسط افراد عادی کاری دشوار است؛ اما سبدگردان با تحلیل و انتخاب دارایی‌های متنوع از ریسک بسیار کم تا ریسک بالا، سبدی متنوع و کم ریسک را تشکیل می‌دهد. این امر موجب می‌شود که در زمان افت قیمت برخی دارایی‌ها، سایر دارایی‌ها بتوانند این ضرر را جبران کنند.
سخن پایانی
خدمات سبدگردانی دغدغه‌های شما را برای سرمایه‌گذاری کاهش می‌دهد. با استفاده از این خدمات شما نیاز به رصد لحظه‌ای اخبار و وضعیت روزانه بازار ندارید و کنترل ریسک سرمایه‌گذاری خود را به‌دست افراد خبره می‌سپارید.
تمام این‌ها سبب می‌شود سود با‌کیفیت‌تری کسب کنید و در‌عین‌حال آرامش ذهنی شما برهم نخواهد خورد و میان مشغله‌های روزمره نیازی به درگیری با مسائل خرد بازار سرمایه نخواهید داشت.
فقط کافی است یک شرکت سبدگردانی مطمئن و کارآمد را انتخاب کرده و مدیریت دارایی خود را به‌دست آن‌ها بسپارید و با خیالی آسوده از سود سهام خود بهره ببرید.