همانطور که می‌دانید در بازار سرمایه محدودیت‌های زیادی وجود دارد؛ از جمله این محدودیت‌ها می‌توان به پایان زمان سفارش‌گیری، محدوده زمانی ارسال سفارش معتبر نیست، حجم وارد شده بیشتر از حجم مجاز است، قیمت وارد شده در محدوده مجاز نیست و …. اشاره کرد. الگوریتم‌هایی که می‌توانند در کاهش این محدودیت‌ها نقش بسزایی داشته باشند، الگوریتم‌های اجرای معاملات هستند که موجب کاهش تاثیر بازار به کمترین حد می‌شوند. در این مقاله به معرفی لیستی از الگوریتم های اجرای معاملات خواهیم پرداخت.
معرفی الگوریتم‌های اجرای سفارش
این الگوریتم‌ها با هدف کاهش تاثیر سفارشات با حجم زیاد بر بازار ایجاد شده‌اند؛ در حقیقت، این الگوریتم‌ها سفارشات بزرگ را به قسمت‌های کوچکتر تقسیم می‌کنند و با یک روش مشخص و سرعت تعریف شده، آن‌ها را در تابلو معاملات ارسال می‌کنند.
یکی از مهمترین مزایای این الگوریتم‌ها، اجرای با کیفیت معاملات با تاثیر کم بر بازار است و سرعت خرید و فروش اهمیت کمی دارد؛ اما اولویت معامله‌گران، سرعت معاملات و خرید و فروش سریع است.
انواع الگوریتم های اجرای معاملات شامل:
میانگین موزون حجم قیمت (VWAP)
یکی از قدیمی‌ترین الگوریتم‌های اجرای سفارش، میانگین موزون حجم قیمت است که دارای تعداد زیادی پارامتر ورودی است که هر یک برای وظایف متعددی ایجاد شده‌اند. این الگوریتم از داده‌های فعلی و گذشته حجم معاملات به عنوان یک شاخص برای مشخص کردن چگونگی تقسیم سفارشات استفاده می‌کند و نقدشوندگی در تصمیم‌گیری آن نقش مهمی دارد.
به عنوان مثال، شخص تعیین می‌کند که در یک بازه زمانی مشخص، این الگوریتم چند درصد حجم معاملات را بخرد. الگوریتم میانگین موزون قیمت سفارش‌های مختلف با حجم بالایی را در طول بازه زمانی به تابلو معاملات ارسال می‌کند که با اجرای دستی عملا ممکن نیست.
اصلی‌ترین کاربردی که این الگوریتم دارد در معاملات بلوکی است که سفارشات حجم بالا را به سفارشات با حجم کوچک تقسیم و از این طریق اثر کاهش قیمت در فروش و افزایش قیمت در خرید را کاهش خواهد یافت.
این الگوریتم به این صورت عمل می‌کند که نخست دوره زمانی مدنظر شخص را به عنوان ورودی در نظر می‌گیرد و آن را به سفارشات کوچکتر تقسیم می‌کند و به دنبال پیش‌بینی حجم معاملات در هر بلوک است، در نهایت بر اساس حجم پیش‌بینی شده در دوره زمانی در حال معامله، حجم سفارشات را تعیین و سپس به بازار می‌فرستد.
میانگین موزون زمان قیمت (TWAP)
الگوریتم میانگین موزون زمان قیمت، سفارشات با حجم بالا را در دوره زمانی دلخواه به سفارشات کوچکتر تقسیم می‌کند.
به عنوان مثال، شخص به خاطر تسویه اعتبار کارگزاری، تمایل دارند که تا ۳ روز دیگر قسمتی از سهام خود را به پول نقد تبدیل کند، که ممکن است در آن روز بازار منفی باشد و شخص ضرر کند. راه‌حلی که در این شرایط وجود دارد، استفاده از الگوریتم میانگین موزون زمان قیمت است که در طی ۳ روز کاری و در قیمتها و زمان‌های مختلف به صورت تدریجی سهام را می‌فروشد. این الگوریتم موجب کاهش هزینه تاثیر بازار و مانع افشای معاملات پر‌حجم خواهد شد. علاوه بر این معامله‌گر در قیمت مناسب و به صورت تدریجی سهام خود را می‌فروشد.
درصد حجمی (POV)
الگوریتم درصد حجمی، همانطور که از نامش پیداست بر اساس حجم معاملات، خرید و فروش می‌کند.
به عنوان مثال، یک معامله‌گر بعد از تحلیل‌های خود تصمیم می‌گیرد ۱۰ میلیون سهم از فولاد را بخرد اما می‌خواهد خرید را زمانی اجرا کند که سهم روند صعودی خود را شروع کرده باشد؛ روزی که فولاد، ۵۰ میلیون سهم معامله کرده و وارد روند صعودی می‌شود، می‌خواهد وارد شود تا خواب سرمایه کاهش یابد.
در این شرایط چند راه‌حل وجود دارد:
- راه‌حل اول
معامله‌گر به صورت مداوم بازار را بررسی و در صورت مشاهده حرکت سهم خرید کند. برای این کار می‌تواند تعداد ۱۰۰ سفارش ۱۰۰ هزارتایی، به بازار ارسال کند؛ همانطور که مشخص است ارسال این تعداد سفارش علاوه بر اینکه زمان زیادی نیاز دارد، خسته‌کننده نیز است و باعث می‌شود قیمت معاملات و هزینه تاثیر بر بازار افزایش یابد.
- راه‌حل دوم
راه‌حل جایگزین استفاده از الگوریتم درصد حجمی است که بر اساس حجم معاملات، خرید تدریجی سهم در قیمت‌های مختلف را انجام می‌دهد. به عبارت دیگر، این الگوریتم درصدی از حجم سهم را برای شخص، خرید و فروش می‌کند. اگر درصد ورودی ۱۰ درصد ست شود یعنی الگوریتم با هر معامله‌ای در بازار به مقدار ۱۰ درصد حجم معامله، سفارش را ارسال می‌کند.
اگر سهم در محدوده صفر تابلو حجم کمی خرید و فروش شود و بعد به سمت صف فروش برود و در صف حجم بالایی خرید و فروش انجام شود، الگوریتم طبق بازار و با میانگین قیمت بازار خرید خود را انجام می‌دهد. در الگوریتم درصد حجمی، میانگین قیمت خرید یا فروش همیشه به قیمت آخر، نزدیک است.
الگوریتم های اجرای معاملات تحلیلگر امید
اگر می‌بایست بر اساس استراتژی از قبل تعیین شده، بخشی از سهام خود را با قیمت مورد نظرتان بفروشید اما به دلیل سفر، بیماری یا موارد دیگر نمی‌توانید به تابلو معاملات دسترسی یابید و سفارشات خود را وارد کنید یا پیش‌بینی شما این است که در هفته آينده قیمت سهم به عدد دلخواه شما خواهد رسید؛ حالتی که برای این موقعیت‌ها، در سامانه‌های آنلاین تعبیه شده، سفارش معتبر تا لغو است.
در این حالت می‌بایست سفارشات خود را در قیمت و تعداد مشخص وارد کنید که در این صورت باید فروش با قیمت بهتر را فراموش کرده و سفارشات خود را روی حداقل قیمت فروش وارد کنید. در صورتی که حجم سفارش شما بیشتر از حجم لات نماد ( حداکثر حجم مجازی که می توان جهت ارسال سفارش در یک مرتبه وارد سامانه معاملات کرد) باشد، باید سفارش خود را تقسیم کنید یا در صورتی که مایل باشید سفارشات روی تابلو معاملات ننشیند و سفارش فوری و حذف باشد هیچ موقعیتی جهت اجرای سفارش شما نیست.
طبق مطالب گفته محدودیت‌های زیر برای معامله‌گران وجود دارد:
- ثبت سفارش روز، تنها در زمان معاملات بازار امکان‌پذیر است.
- برای ارسال سفارش در هر روز، باید بر اساس دامنه نوسان آن روز سفارش را ارسال شود.
- اگر سفارش بیشتر از حجم مجاز در هر بار ارسال سفارش باشد باید سفارشات تقسیم شود.
فرض کنید معامله‌گر شخصی دارید که می‌توانید از او بخواهید اگر قیمت به میزان دلخواهتان رسید تا ۳ روز آینده، روزانه قسمتی از سهم‌ها را بفروشد، سفارشات را تقسیم و بر اساس حجم تابلو معاملات، قیمت سرخط معاملات معاملات را برای شما اجرا کند.
با توجه به همه این شرایط معامله‌گر می‌بایست بازار را به صورت مداوم بررسی کند که کاری زمانبر است و نیاز به دقت بالایی دارد؛ در این صورت الگوریتم به کمک معامله‌گر می‌آيد تا با دقت بالا و به صورت خستگی‌ناپذیری سفارشات را در حد تعیین شده معامله کند.
الگوریتم‌هایی که شرکت تحلیلگر امید طراحی کرده است می‌تواند این چالش‌ها را حل کند. برای مثال اگر می‌خواهید سهم‌های خود را طی ۳ روز آینده، در قیمت مد نظرتان بفروشید اما نمی‌خواهید در صف خرید یا فروش معامله کنید، می‌توانید از الگوریتم تریدر زمانی استفاده کرده و حالت معامله در صف الگوریتم را غیرفعال نمایید.
شما می‌توانید کمتر از یک دقیقه و در هر زمان که می‌خواهید این الگوریتم را بدون محدودیت در حجم وارد شده جهت انجام معامله و بدون تقسیم سفارش ثبت کنید.
اگر همه سفارشات از جنس سفارش فوری حذف باشد اما مابقی شروط بالا برقرار باشد(در قیمت مورد نظر ، در ۳ روز معاملاتی و در صف‌های خرید و فروش معامله‌ای انجام نشود) می‌توان از الگوریتم دارکوب زمانی استفاده کرد.
این الگوریتم، مانند تریدر زمانی، زمان پایان سفارش، قیمت و حجم مدنظر را مد نظر قرار می‌دهد و همچنین در آن امکان تعیین تمایل یا عدم تمایل برای خرید و فروش در صف وجود دارد.
الگوریتم دارکوب و تریدر زمانی نمونه‌ای برای حل چالش‌های احتمالی معرفی شده است اما بر اساس شرایط بازار و سهم مورد نظر، الگوریتم‌های متنوعی در سامانه معاملاتی امید طراحی شده است.